کنفدراسیون فوتبال آسیا سرانجام روز گذشته رای نهایی خود را درباره سرنوشت حضور سه باشگاه ایرانی در رقابت‌های لیگ قهرمانان آسیا در سال2022 اعلام کرد که مطابق آنچه پیش‌بینی می‌شد، مجوز حضور پرسپولیس، استقلال و گل‌گهر در مهم‌ترین تورنمنت باشگاهی فوتبال آسیا صادر نشد و ایران در فصل جدید این مسابقات تنها دو نماینده خواهد داشت. درحالی‌که در چند هفته اخیر بارها درباره این اتفاق تلخ هشدار داده شده بود اما هربار مدیران باشگاه‌ها و همچنین مسئولان فدراسیون فوتبال به‌گونه‌ای صحبت می‌کردند که موضوع به‌نوعی قابل حل است و مشکل خاصی در این زمینه وجود ندارد.
با این حال نهایتا کنفدراسیون فوتبال آسیا تصمیم گرفت برخلاف سال‌های قبل سختگیری‌هایش را درباره تیم‌های ایرانی و به‌خصوص سرخابی‌ها بیشتر کرده و رسما اعلام کرد آنها مجوز لازم را برای حضور در لیگ قهرمانان فصل بعد کسب نکرده‌اند. این درحالی است که AFC در پایان رای خود اعلام کرده پرونده برای بررسی بیشتر به کمیته‌های انضباطی و اخلاق این نهاد ارجاع خواهد شد و بعید نیست تنبیهات دیگری نیز در انتظار این تیم‌ها باشد که شاید این محرومیت برای سال‌های بعد هم اعمال شود.
تنبیهات احتمالی
پرسپولیس و استقلال در این سال‌ها بارها با مدارکی که به‌نظر واقعی نبود توانستند مجوز حضور در آسیا را دریافت کنند. با اینکه تقریبا همه می‌دانستند این دو باشگاه تحت مالکیت وزارت ورزش هستند و این یکی از مواردی است که خلاف آیین‌نامه‌های AFC است اما در این مدت برخورد سفت و سختی با این موضوع صورت نگرفت. از طرف دیگر بدهی‌های فراوان دو باشگاه و همچنین تراز مالی منفی طی سال‌های متمادی یکی دیگر از مواردی بود که می‌توانست لایسنس حرفه‌ای این دو تیم را باطل کند، اما در کمال شگفتی هر دو تیم سال‌ها با این وضعیت توانستند به‌نوعی قوانین را دور زده و در این مسابقات شرکت کنند.
امسال اما بالاخره AFC تصمیم خود را گرفت و با توجه به شرایط بدی که هر دو باشگاه پرطرفدار ایرانی داشتند آنها را از دریافت مجوز محروم کرد. به این ترتیب نه‌تنها دو باشگاه پرطرفدار آسیایی در این رقابت‌ها غایب خواهند بود بلکه گفته می‌شود این احتمال وجود دارد که این محرومیت برای دو فصل بعدی هم در نظر گرفته شود تا فوتبال ایران با بحرانی تازه و بسیار بزرگ روبه‌رو شود.
در این میان پای فدراسیون فوتبال نیز در این پرونده گیر بوده و ممکن است با تنبیهاتی نیز روبه‌رو شود. دو سال پیش این فدراسیون با دلیل اینکه مجوزی که برای سرخابی‌ها صادر کرده بود غیرواقعی و پر از اشکال بود با جریمه مالی روبه‌رو شده بود و این‌بار این جریمه سنگین‌تر نیز خواهد شد.
در حکمی که ازسوی کنفدراسیون فوتبال آسیا برای سه تیم ایرانی صادر شده است درباره لغو مجوز این سه باشگاه به موارد 4/14 و 5/14 استناد شده است که در آنها به AFC این اختیار داده شده که اگر باشگاهی شرایط لازم را برای کسب لایسنس حرفه‌ای نداشت این تیم را از مسابقات خود کنار بگذارد. همچنین در ادامه به این نکته اشاره شده کمیته‌ای که وظیفه بررسی تیم‌ها برای ورود به مسابقات را دارد می‌تواند درباره صدور مجوز برای حضور باشگاه‌ها تصمیم‌گیری کند و هر زمان که تشخیص دهد باشگاه‌ها شرایط لازم را برای شرکت در تورنمنت‌های زیرنظر AFC ندارد، می‌تواند از حضور آنها جلوگیری کند. به این ترتیب AFC با استناد به بندهای مختلف مقررات مجوز حرفه‌ای باشگاه‌ها که در سال2021 نسخه جدید آن به فدراسیون‌های عضو ابلاغ شده، هر سه تیم را از حضور در لیگ قهرمانان 2022 محروم کرده است.
همچنین در ادامه این حکم آمده که پرونده هر سه تیم برای بررسی به دبیرخانه انضباطی و کمیته اخلاق ارجاع خواهد شد تا درصورت نیاز اقدامات لازم برای آنها انجام شود. از طرف دیگر با توجه به اینکه گل‌گهر سیرجان سهمیه اولیه برای حضور در آسیا را کسب نکرده و قرار بود درصورت حذف دو تیم تهرانی جایگزین آنها شود اما با توجه به اینکه خود این باشگاه هم نتوانست مجوز حرفه‌ای دریافت کند AFC در آخرین بخش این حکم با درخواست آنها برای حضور در لیگ قهرمانان مخالفت کرده است.
ایرادهایی که رفع نشد
کنفدراسیون فوتبال آسیا در حکمی که دیروز منتشر کرد درباره ریز دلایل اخذ این تصمیم توضیحی ارائه نکرده است، اما پیش از این در نامه‌ای که برای دو باشگاه استقلال و پرسپولیس ارسال کرده بود برخی ایراداتی که می‌توانست باعث عدم دریافت مجوز ازسوی این باشگاه‌ها شود را برشمرده بود. مهم‌ترین دلیلی که به‌نظر می‌رسد حکم اخیر این نهاد نیز براساس آن صادر شده، مالکیت مشترک دو باشگاه است که در کشورهای صاحب فوتبال نسبت به این موضوع حساسیت زیادی وجود دارد.
براساس قوانینی که در کنفدراسیون‌های مختلف ازجمله آسیا وجود دارد یک فرد، نهاد، سازمان یا شرکت نمی‌تواند همزمان مالک دو تیم در یک لیگ باشد؛ چراکه تعارض منافع ممکن است باعث بروز حساسیت شود و سایر تیم‌ها می‌توانند نسبت به این موضوع اعتراض کنند. وزارت ورزش به‌تازگی تصمیم گرفت مالکیت این دو باشگاه پرطرفدار را به وزارتخانه‌های اقتصاد و دارایی و صمت واگذار کند اما این حرکت صوری و نمایشی هم نتوانست AFC را متقاعد کند که مشکل حل شده است.
بدهی‌های دو باشگاه ازجمله عدم پرداخت مالیات برای سال‌های طولانی یکی دیگر از ایراداتی بود که AFC از این دو تیم گرفته بود. ازسوی دیگر باشگاه‌ها پس از زمان تعیین‌شده ازسوی این کنفدراسیون نباید پرونده مالی باز داشته باشند اما پرسپولیس پس از این تاریخ همچنان به گابریل کالدرون، سرمربی سابق خود بدهکار بود و به‌تازگی طلب این مربی آرژانتینی را پرداخت کرده که در این شرایط نمی‌توانسته در موعد مقرر مدارک خود را مبنی‌بر برای نداشتن بدهی برای AFC ارسال کند.
البته برخی ایرادهای دیگر ازجمله مواردی که مربوط به عدم فراهم بودن زیرساخت‌های لازم در ورزشگاه آزادی بود هم ازجمله مواردی بود که در نامه‌های ارسالی ازسوی AFC به آنها اشاره شده بود اما مواردی همچون نداشتن تیر دروازه ذخیره یا کمبود دوش در رختکن تیم‌ها نمی‌توانست منجر به اخذ چنین تصمیمی شود.
بقیه آسیایی‌های حذف‌شده
البته استقلال و پرسپولیس تنها باشگاه‌هایی نیستند که امسال نتوانستند مجوز حرفه‌ای را دریافت کنند و باشگاه‌های لبنانی و کره‌شمالی نیز نتوانستند مجوز لازم را برای حضور در این مسابقات کسب کنند. لبنان با توجه به امتیازاتی که این کشور در رنکینگ کشورهای آسیایی داشت احتمالا می‌توانست یک سهمیه در مرحله پلی‌آف داشته باشد اما باشگاه‌های این کشور نتوانستند مجوز لازم را کسب کنند. کره‌شمالی هم که وضعیت بهتری داشت و حداقل یک سهمیه در مرحله گروهی می‌توانست داشته باشد به‌دلیل نداشتن مجوز لازم و حرفه‌ای‌نبودن باشگاه‌هایش نتوانست از این فرصت برای حضور در لیگ قهرمانان استفاده کند.
در عراق نیز تیم النجف که در فصل گذشته لیگ این کشور رتبه سوم را به‌دست آورد و قرار بود یکی از سهمیه‌های این کشور در لیگ قهرمانان باشد نتوانست مجوز حرفه‌ای کسب کند و به این ترتیب تیم الشرطه که رده چهارم لیگ را داشت راهی این مسابقات شد. در رقابت‌های فصل گذشته لیگ اردن هم تیم الرمثا موفق شد عنوان قهرمانی را به‌دست آورده و سهمیه حضور در لیگ قهرمانان را کسب کند. با این حال AFC مجوز حرفه‌ای این باشگاه را تایید نکرد تا این تیم که امیدوار بود برای نخستین‌بار در مرحله گروهی این تورنمنت حاضر شود جای خود را به الوحدات بدهد که نایب‌قهرمان شده بود.
در لیگ حرفه‌ای عربستان نیز الاتحاد با وجود قرار گرفتن در رده سوم و کسب یکی از سهمیه‌های این کشور با مشکلی مشابه روبه‌رو شد و به‌دلیل اینکه نتوانست مجوز لازم را کسب کند، جای خود را به التعاون داد.
نکته جالب ماجرا حضور یک نماینده از کشور جنگ‌زده سوریه است که توانسته مجوز حرفه‌ای کنفدراسیون فوتبال آسیا را کسب کرده و به‌زودی با حضور در رقابت‌های پلی‌آف شانس خود را برای رسیدن به مرحله گروهی آزمایش خواهد کرد. اگرچه تیم تشرین این کشور نتوانست مجوز حرفه‌ای را کسب کند و با وجود قهرمانی در لیگ راهی AFC کاپ شد، اما به‌جای این تیم، الجیش راهی این تورنمنت می‌شود.
از بین تیم‌های ترکمنستانی هم فقط باشگاه آهال موفق شد تاییدیه را برای مجوز حرفه‌ای کسب کند و به این ترتیب این تیم که نایب‌قهرمان لیگ شده بود به لیگ قهرمانان رفت و آلتین‌آسیر که فصل پیش جام قهرمانی لیگ ترکمن‌ها را بالای سر برده بود در AFCکاپ حاضر خواهد شد.
در سه کشور میانمار، فیلیپین و ویتنام نیز به‌دلیل شرایط بد کرونایی و تعطیلی مسابقات باشگاهی، فدراسیون‌ها براساس آخرین رده‌بندی لیگ‌های خود نمایندگان این کشورها را برای حضور در لیگ قهرمانان معرفی کردند.
خوشحالی عربستانی‌ها
غیبت دو تیم مدعی ایرانی در این رقابت‌ها می‌تواند به سود تیم‌های رقیب باشد که از کنار رفتن دو رقیب جدی در فصل جدید بسیار خوشحالند و به‌خصوص تیم‌های غرب آسیا از این اتفاق بسیار بهره خواهند برد. از طرفی برخی باشگاه‌های عربستانی و قطری که معمولا در مراحل حذفی مصاف دشواری با این دو باشگاه پرطرفدار داشتند از این اتفاق رضایت دارند و ازسوی دیگر تیم‌های کشورهای ضعیف‌تر که با کنار رفتن این دو تیم فرصت بهتری برای حضور در مراحل پلی‌آف و گروهی خواهند داشت از این تصمیم AFC شادمان هستند.
سایت عراقی «رووداو» در واکنش به این اتفاق نوشت: «کنفدراسیون فوتبال آسیا سه باشگاه ایرانی را از حضور در لیگ قهرمانان منع کرد. این اتفاق پس از آن رخ داد که سه باشگاه مزبور نتوانستند شرایط لازم را برای حضور در این رقابت‌ها احراز کنند. استقلال، گل‌گهر و پرسپولیس که در سال‌های اخیر دوبار به فینال این رقابت‌ها رسیده است باشگاه‌هایی هستند که از این تورنمنت کنار گذاشته شدند.»
در امارات هم سایت «ارم‌نیوز» خیلی زود به بررسی این اتفاق پرداخت و نوشت: «سه باشگاه‌ ایرانی نتوانستند مجوز حرفه‌ای دریافت کنند و به این ترتیب شانس حضور در لیگ قهرمانان 2022 را از دست دادند. علاوه‌بر پرسپولیس که در سال‌های 2018 و 2020 به فینال آسیا رسیده بود، دو باشگاه استقلال و گل‌گهر نیز نتوانستند مجوز حرفه‌ای بگیرند و مسابقات به‌زودی و در غیاب آنها آغاز خواهد شد. سال گذشته الهلال عربستان در فینال حریف کره‌ای خود را مغلوب کرد و به‌عنوان پرافتخارترین تیم آسیا دست یافت. آنها در مرحله یک‌چهارم نهایی این مسابقات در فصل قبل موفق شدند پرسپولیس را با سه‌گل شکست داده و به مرحله بعد برسند. ایران قرار بود در این رقابت‌ها دو سهمیه در مرحله گروهی و دو نماینده هم در دور پلی‌آف داشته باشد که به این ترتیب سهمیه آنها به 2تیم کاهش پیدا کرد.»
عربستانی‌ها هم از این اتفاق خوشحال شدند؛ چراکه رسانه‌های این کشور معتقدند یکی از اصلی‌ترین رقبای الهلال برای دفاع از عنوان قهرمانی این تیم از دور مسابقات کنار گذاشته شده است. سایت «سعودی‌اسپورت» دراین‌باره نوشت: «تصمیم جدید کنفدراسیون فوتبال آسیا سبب شد الهلال یک گام به دفاع از عنوان قهرمانی خود در آسیا نزدیک شود. این تیم عربستانی سال گذشته برای چهارمین‌بار قهرمان آسیا شد و امسال هم با توجه به حکمی که جدیدا AFC اعلام کرده شانس زیادی برای تکرار این عنوان دارد. این نهاد روز جمعه اعلام کرد دو باشگاه استقلال و پرسپولیس به‌دلیل عدم کسب مجوز حرفه‌ای نمی‌توانند در مسابقات فصل جدید شرکت کنند و به این ترتیب دو رقیب اصلی الهلال در فصل جدید غایب هستند. این دو تیم به‌همراه الاتحاد عربستان مهم‌ترین باشگاه‌هایی هستند که در کسب این مجوز ناکام ماندند. از طرف دیگر شایعاتی مبنی‌بر احتمال کناره‌گیری دو باشگاه قطری الدحیل و السد هم شنیده می‌شود که این اتفاق هم به‌سود الهلال و باشگاه‌های عربستانی خواهد بود.
قطری‌ها با توجه به اینکه بیشتر ستاره‌های این کشور در دو تیم فوق عضویت دارند از آنها خواسته‌اند با توجه به در پیش بودن رقابت‌های جام‌جهانی که به میزبانی این کشور برگزار می‌شود از حضور در لیگ قهرمانان خودداری کنند تا تیم‌ملی این کشور در شرایط بهتری در این تورنمنت شرکت کند. بی‌شک غیبت این دو تیم هم به‌شدت به‌نفع الهلال خواهد بود و این تیم می‌تواند به‌خوبی از این فرصت برای بیشتر کردن فاصله خود با رقبا در جدول پرافتخارترین تیم‌های آسیایی استفاده کند.»
در هنگ‌کنگ نیز سایت «سوپراستار» دراین‌باره اینچنین نوشته است: « AFCتصمیم گرفت پرسپولیس، فینالیست دو دوره اخیر لیگ قهرمانان را از این رقابت‌ها بیرون کند. این تیم که در سال‌های 2018 و 2020 به دیدار نهایی رسیده بود به‌دلیل نداشتن مجوز حرفه‌ای از مسابقات کنار گذاشته شد. دیگر تیمی که با این وضعیت مواجه شده استقلال است که در سال‌های 1970 و 1991 فاتح این رقابت‌ها شده بود و حالا هر دو تیم پرطرفدار ایران از این مسابقات بیرون انداخته شدند. استقلال البته یک‌بار دیگر در سال 2007 و به‌دلیل ارسال دیرهنگام مدارک خود نتوانست در این تورنمنت حاضر شود و از مسابقات کنار گذاشته شد. در این شرایط تنها دو تیم فولاد و سپاهان از ایران می‌توانند در این رقابت‌ها حاضر شوند.»