سید ابراهیم رئیسی در گفتگویی با شبکه تلویزیونی NBC آمریکا، مواضع کشورمان درباره مبادله زندانیان میان دو کشور، آزادسازی منابع ارزی ایران و اختیار تصمیمگیری درباره آن، مذاکرات رفع تحریم، ارزیابی اغتشاشات سال گذشته و انگیزه آمریکا و برخی کشورهای غربی برای استفاده از مسائل جنسیتی به عنوان اهرم فشار بر ایران، نگاه جمهوری اسلامی ایران درباره علل آغاز و تداوم جنگ در اوکراین، بیفایده بودن تلاش رژیم صهیونیستی برای عادیسازی روابط با کشورهای منطقه با توجه به کینه عمیق مردم نسبت به این رژیم کودککش و قدرتمندتر شدن بریکس با توجه به عضویت ایران در این گروه ناظر بر موقعیت و جایگاه ممتاز کشورمان در منطقه را تشریح کرد.
متن کامل این گفتگو به شرح زیر است؛
خبرنگار: با سلام و ضمن سپاسگزاری بابت پذیرفتن این مصاحبه، مایل هستم سوالات خود را با سرنوشت ۵ زندانی که قرار است مبادله شوند، آغاز کنم؛ لطفا اطلاعاتی در خصوص شرایط فعلی و زمان آزادی آنها به ما بدهید.
رئیس جمهور: بسمالله الرحمن الرحیم. ما در راستای یک اقدام بشردوستانه تبادل این زندانیان را دنبال کردیم، چرا که معتقدیم ایرانیانی که در آمریکا در بازداشت به سر میبرند، ناعادلانه بازداشت شدهاند و سریعا باید آزاد شوند و لذا برای آزاد کردن آنها اقدام کردیم. تبادل زندانیان آمریکایی که در ایران هستند با ایرانیانی که در آنجا در حبس هستند، طی یک حرکت و اقدام بشردوستانه بین ما صورت میگیرد و درباره زمان آن هم مقدمات در حال انجام شدن است.
این زندانیان در سلامت کامل هستند. آخرین گزارشها، سلامتی کامل آنها را گواهی میکند. اساسا شرایط نگهداری زندانی در اینجا از شرایطی که در آمریکا برای نگهداری زندانیان وجود دارد، بسیار مساعدتر است. طبق گزارشاتی که داریم، زندانیان در آمریکا در شرایط خوبی به سر نمیبرند، ولی اینجا شرایط زندانیان، شرایط مناسبی است و آخرین وضعیتشان هم سلامتی این افراد را گواهی میکند.
بر اساس پیگیریهایی که کردیم، اینها دارای پروندههای کیفری هستند و مراحل قضایی را گذراندهاند. یعنی مراحل تحقیقات دادسرایی و مرحله دادگاه را طی کردهاند و بعضی از آنان محکومیت قطعی دارند که در مراحل عالی در محاکم قضایی هم این احکام مورد تایید قرار گرفته و آنچه که آمریکاییها میگویند مبنی بر اینکه اتهامات این افراد واهی است، هرگز مورد قبول نیست؛ اتهامات این افراد در مرحله رسیدگی برای دادگاه صالح اثبات شده است.
شما معتقدید که این پول (منابع ارزی بلوکه شده ایران در کره جنوبی) به اشتباه از ایران دریغ شده است، ولی الان قرار است برای مقاصد بشردوستانه و برای غذا و دارو مورد استفاده قرار گیرد، فکر میکنید شما این حق را دارید که این پول را به صلاحدید خودتان هزینه کنید؟
ما از همان ابتدا دنبال این بودیم که پولهای ایران که در بانکهای دیگر کشورها به شکل ظالمانه از طرف آمریکاییها مسدود شده، به ایران بازگردد. معتقدیم که این کار آمریکاییها، از ابتدا اقدام ظالمانهای بوده که باعث فشار بر مردم ایران شد.
ما تحریم را حربه و ابزاری مثل ابزار نظامی میدانیم که علیه ملتها به کار برده میشود. هر نوع تحریم و جلوگیری از دسترسی به پولهایی که متعلق به ایران است نیز نوعی ظلم به مردم و نوعی جنگ اقتصادی محسوب میشود. لذا از همان ابتدا دنبال آزاد کردن پولهای بلوکه شده و مسدود شده ایران بودیم تا این پولها هر چه سریعتر به حساب ایران برگردد. طبیعتا این حق جمهوری اسلامی بوده و هست و این رفع ظلم باید با سرعت انجام بگیرد.
درباره مسئله زندانیان هم عرض کردم که اینها اتهام قطعی دارند. یک وقت، رسیدگیها در مراحل مقدماتی است و اتهامات باید برای قضات اثبات شود. اما درباره این افراد مراحل مختلف دادسرا و دادگاه طبق گزارشاتی که داریم، طی شده و اتهامات قطعی شده است.
به نظر ما آمریکا باید از اقدامات خصمانه و ظالمانه خود دست بردارد و پول متعلق به جمهوری اسلامی و مردم ایران را هر چه زودتر آزاد کند. آزاد کردن این پولها از مسائلی است که خیلی زودتر از اینها باید انجام میگرفت.
این پول متعلق به جمهوری اسلامی ایران است و طبیعتا بر اساس تشخیص، در مورد نیازهایی که وجود دارد به مصرف خواهد رسید. اینکه از پولمان چگونه استفاده کنیم، طبیعتا در اختیار خودِ جمهوری اسلامی خواهد بود. این پول متعلق به مردم و دولت ایران است، تعیین تکلیف کردن برای این پول با دولت جمهوری اسلامی ایران خواهد بود.
«بشردوستانه» یعنی آنچه که امروز مورد نیاز مردم هست، دولت این پول را در آن جهت استفاده میکند و طبیعتا تشخیص نیاز مردم ایران با دولت ایران است
تبدیل شدیم و مشکل مردم ما بحمدالله و با لطف خداوند متعال و تلاش جوانان برومند و دانشمندان ایرانی حل شد، اما آمریکاییها در مقابل این سوال که چرا با وجود مساعدت همگانی در جهان برای مقابله با شیوع کرونا و انجام واکسیناسیون، مانع تامین واکسن از سوی ایران شدند، به مردم خودشان و مردم جهان چه پاسخی دارند!؟
ما از قرار و توافق سابقی که تحت عنوان برجام گذاشته شد چه نتیجه و اثری دیدیم تا بخواهد قرار جدیدی گذاشته شود؟ آمریکا چقدر نسبت به قراری که در برجام گذاشته پایبندی به پیمان نشان داده، تا بخواهد به قرار آینده خود وفادار باشد؟
آمریکا باید اقدامات اعتمادساز انجام داده و از تحریمها و تهدیدها دست بردارد و بداند همچنانی که تاکنون تحریمها جز ایجاد مشکل راه به جایی نبرده و نتوانسته آمریکا را به اهدافش برساند، در آینده هم کارساز نخواهد بود.
ایران از تحریمها و تهدیدها برای خودش و برای پیشرفت کشور فرصت ایجاد کرده و این پیشرفتها را شما که اکنون در ایران هستید میتوانید مشاهده کنید. در پارکهای علم و فناوری و در حوزههای مختلفی ایران علیرغم تحریمها و تهدیدها پیشرفت کرده است. تحریمها تاکنون نتوانسته ملت ایران را متوقف یا وادار به عقبنشینی کند.
ما همواره تاکید کردیم که بهترین راه آن است که سخن حق ایران شنیده شده و تحریمهای ظالمانه رفع شود؛ این حتما میتواند در جهت انجام تعهدات آمریکاییها در قرارداد برجام باشد.
آمریکاییها رسما از کسانی که میخواستند امنیت کشور را مختل کنند، اعلام حمایت کردند؛ به چه مجوزی این کار انجام شد؟ این را باید مردم آمریکا از دولت آمریکا بپرسند که برای چه شما از کسانی که اغتشاش کردند در یک کشور، حمایت کردید؟
اغتشاش کردن، یعنی کسانی که ترور میکنند، مردم آمریکا باید از مقامات آمریکایی بپرسند برای چه شما از داعش حمایت میکنید، داعشی که اینقدر جنایت میکند، سر را از بدنها جدا میکند، خانهها را ویران میکند. این سوالی است که مردم آمریکا باید از حکومت آمریکا بکنند.
باید بپرسند برای چه شما ۲۰ سال در افغانستان حضور پیدا کردید و ثمره حضور شما شد ۳۵ هزار کودک معلول در افغانستان! ۲۰ سال حضور آمریکا در افغانستان چه ثمرهای برای امنیت افغانستان داشت. اینها را باید مردم آمریکا و فرهیختگانی که در جای جای عالم هستند از نظام سلطه بپرسند که حضور شما در عراق و افغانستان و در جاهای دیگر دنیا چه امنیتی ایجاد کرد، جز ایجاد بلوا، اغتشاش و بهمریختگی!
آمریکاییها و بعضی از کشورهای اروپایی تصور میکردند ایران هم مثل همان کشورهای دیگر است که در اینجا ره به جایی ببرند، غافل از اینکه انقلاب اسلامی ایران یک درخت تناوری است که ثمرات بسیاری دارد و با این تکانهها هرگز تکان نخواهد خورد.
اگر درست متوجه شده باشم، شما دارید نسبت به آنچه که سال گذشته در ایران و در خیابانها و به دنبال واقعه فوت خانم مهسا امینی اتفاق افتاد، آمریکاییها را سرزنش میکنید ولی در واقع نیروهای امنیتی و انتظامی جمهوری اسلامی ایران با اعتراضات برخورد کردند، فکر نمیکنید باید مسئولیت اتفاقاتی که سال گذشته افتاده را بپذیرید؟
آن کسانی که تحریک کردند و بر این موج سوار شدند، آمریکاییها و بعضی از کشورهای اروپایی بودند. بله، در خیلی از کشورهای دنیا اعتراض هست. اما آن کسانی که افراد را تحریک میکنند و اغتشاشگران را به جان مردم میاندازند و بعد هم ناامنی ایجاد میکنند، حتماً میگویم این کاری بود که دشمنان ایران کردند.
حتما در داخل کسانی هستند که دنبال کار دشمنی هستند، اما تعدادشان بسیار اندک و محدود است و در مقابل موج ملت بزرگ ایران کاری از آنها برنمیآید و برنیامد.
نیروهای انتظامی ما در این رابطه بسیار تلاش کردند که با معترضین بر خلاف آنچه که در آمریکا و اروپا رفتار میشود، رفتار خشنی نداشته باشند. البته نسبت به کسانی که میخواستند بانکی را آتش بزنند یا کسانی که سلاح به طرف مردم کشیدند یا میخواستند ایجاد اغتشاش و خونریزی کنند، طبیعتا نیروهای حاضر در خیابان نمیتوانستند به کسی اجازه دهند که ترور کرده و اماکن دولتی و خانههای مردم را تخریب کند و امنیت مردم را به خطر بیندازد.
اینجا کاری که جمهوری اسلامی کرد فرق گذاشتن بین اعتراض و اغتشاش بود. ما اعلام کردیم کسانی که معترضند اعتراضشان را بیان کنند، حرف بزنند، سخن بگویند و شعار بدهند، ولی کسانی که میخواستند امنیت را مختل کنند، طبیعتاً جمهوری اسلامی اجازه نداد امنیت را مختل کنند.
کاری که در مدیریت صحنه انجام دادیم این بود که بین معترضین و کسانی که خواستهای را بیان میکردند، فرق قائل شدیم و معترضین حتی اگر دستگیر هم شده بودند، سریع با عفو آزاد شدند.
تفاوت بین اغتشاشگران و معترضین؛ معترضین در بیان اعتراضشان آزاد بودند و الان هم آزاد هستند. هر کس اعتراضی دارد، اعتراض یک روشی دارد، اعتراض صنفی و حزبی بکند، اشکالی ندارد، اما اگر کسی بخواهد امنیت جامعه را بهم بزند، طبیعتاً هیچ کجای دنیا به او اجازه نمیدهند.
گواه اینکه نیروهای جمهوری اسلامی در این جهت بسیار سعی کردند که به مردم آسیب نرسد، سوءاستفاده تروریستها بود که تعدادی از نیروهایی انتظامی و امنیتی ما را ترور کردند. شهدایی که از نیروهای انتظامی و نیروهای در میدان داشتیم، گواه بر این بود که نیروهای ما با مدیریت صحنه سعی کردند صف معترضین را از اغتشاشگران جدا کنند، به همین دلیل اینها خودشان مورد اصابت گلوله قرار گرفتند، برای اینکه معترضین مسئلهشان با اغتشاشگران جدا از هم شود.
این جنگ سوال کردم، گفت که آمریکاییها نمیگذارند جنگ تمام شود. آنها خودشان با گسترش ناتو به منطقه جنگ را آغاز کردند و الان هم به دنبال آن هستند که با ادامه این جنگ بتوانند سلاحهایشان را بفروشند و آن طرفی که در حال حاضر از این جنگ نفع میبرد آمریکاییها هستند.
در مقابل اتهاماتی هم که درباره این جنگ به ایران میزنند، بارها از جمله در نشستی که در عمان برگزار شد، سند متقن مطالبه کردهایم، اما تا به امروز هیچ سندی مبنی بر ارسال سلاح از جانب ایران ارائه نکردهاند
دولت اوکراین ادعا میکند که تاکنون چندین پهپاد را سرنگون کرده که بقایای آن نشان دهنده ربط داشتن آنها با ایران است، پاسخ شما به این ادعا چیست؟
بنده شخصا این موضوع را پیگیری کردهام و حتی با سران برخی کشورهای اروپای شرقی نیز در این باره گفتگو داشتم که اگر دولت اوکراین سندی مبنی بر ارسال سلاح از جانب ایران دارد، ارائه کند. همانطور که گفته شد در ارتباط با این موضوع حتی در عمان به عنوان کشور ثالث هم جلسهای برگزار شد، اما تا کنون هیچ سندی که نشاندهنده ارسال سلاح از جانب ایران در زمان جنگ به روسیه باشد، ارائه نشده است.
از نظر شما جایگاه رئیس جمهور روسیه پس از این جنگ تضعیف شده است یا خیر؟
باید تحلیل درستی نسبت به این جنگ داشت و این تحلیل نیازمند شناخت درست و صحیح نقش آمریکا و اروپا در تحریک و حمایت دولت اوکراین در جنگ با روسیه است.
من معتقدم که آمریکاییها دنبال این هستند که هم سلاحهایشان را در این جنگ بفروشند و هم اهدافشان را پیش ببرند. اتفاقا این کشورهای غربی و اروپاییها هستند که به واسطه حمایت از اوکراین و مشارکت در این جنگ دچار آسیب و در واقع قربانی شدند. یک نمونه آن رنج و درد مردم کشورهای اروپایی در تحمل زمستان سخت و طاقت فرساست. آنچه که آمریکاییها در ادامه یافتن این جنگ بهدنبال آن هستند، یعنی فروش سلاح، نفعی برای مردم اروپا ندارد و حتماً این جنگی که برای ملتها خسارتآور است، باید هر چه زودتر پایان یابد.
ایران روابط دیپلماتیک خودش را با عربستان به حالت اولیه از سر گرفته است، در صورت عادیسازی روابط عربستان با اسرائیل، مناسبات ایران با عربستان چگونه ادامه خواهد یافت؟
ایران و عربستان به عنوان دو کشور اسلامی مهم در منطقه میتوانند روابط بسیار خوبی داشته باشند و ما هم معتقدیم روابط بین ایران و عربستان میتواند در حوزههای مختلفی توسعه پیدا کند.
ما با هرگونه ارتباط با رژیم صهیونیستی از ناحیه کشورهای منطقه مخالفت داریم و معتقدیم رژیم صهیونیستی در قالب پروژه عادیسازی روابط با کشورهای منطقه، ایجاد حاشیه امن برای خودش را دنبال میکند. این در حالی است که به هیچ عنوان عادیسازی روابط این رژیم با کشورهای منطقه برای آن امنیت ساز نخواهد بود، چرا که مردم در سراسر منطقه با تمام وجود نسبت به این رژیم کودککش که همواره به ملت مظلوم فلسطین ظلم روا میدارد، کینه و نفرت دارند.
جمهوری اسلامی ایران اخیراً به عضویت گروه بریکس با حضور کشورهایی نظیر روسیه، چین، هند و برزیل در آمده، این عضویت چه تاثیری در وضعیت ایران در صحنه بینالمللی خواهد داشت و چه منافعی برای کشور شما حاصل خواهد کرد؟
آمریکاییها و بعضی از کشورهای اروپایی به دنبال منزوی کردن جمهوری اسلامی بودند، اما عضویت ایران در دو ائتلاف مهم جهانی شانگهای و بریکس این هدف آنها را به شکست کشانید.
از سوی دیگر عضویت ایران در بریکس بهدلیل موقعیت و جایگاه ممتازی که در منطقه دارد میتواند به قدرتمندتر شدن این گروه منجر شود.
پیوستن ایران به بریکس همچنین میتواند زمینه خوبی برای گسترش همکاریهای اقتصادی ما با اعضای این گروه که از قدرتهای نوظهور جهان هستند و قریب نیمی از جمعیت جهان را در برگرفته و بخش قابل توجهی از تولید ناخالص اقتصادی دنیا را دارند، فراهم کند.
شما نیز به عنوان یک خبرنگار و اهل رسانه وقتی شرایط فعلی جهان را رصد کنید، خواهید دید که امروز جهان دیگر یکجانبهگرایی را نمیپسندد و باید چندجانبهگرایی مورد توجه باشد. حتماً ظلمهایی که آمریکاییها به ملتهای مختلف جهان روا داشتهاند، آنها را به این سمت کشانده که به دنبال قدرتهای نوظهور باشند.
ما معتقدیم که نظم جدیدی که در جهان رقم میخورد، توسط قدرتهای نوظهوری نظیر کشورهای گروه بریکس و سازمان همکاریهای شانگهای که از نظر اقتصادی و اجتماعی سرآمد هستند، اتفاق خواهد افتاد و حتماً میتواند جایگاه مهمی در جهان داشته باشد.
قطعا منافع عضویت جمهوری اسلامی ایران در این ائتلافهای مهم جهانی دو سویه است.
سپاسگزارم از اینکه این فرصت را در اختیار ما قرار دادید و به سوالات ما پاسخ گفتید.
من هم از جنابعالی و همکارانتان متشکرم.