لینک خبر در حافظه موقت کپی شد.
۴ روز تا شروع سال تحصيلي جديد باقي مانده اما قصه پارسال عيناً در حال تکرار است به اين شکل که برخي مديران آموزش‌وپرورش در سطوح مختلف وزارتي و استاني مي‌گويند که کلاس‌هاي درس حضوري خواهد بود و بخشنامه‌هاي مختلفي را براي نحوه برگزاري کلاس‌ها صادر و رسانه‌اي مي‌کنند و برخي ديگر مي‌گويند تا حصول ايمني کامل در جامعه در برابر کرونا و اعلام رسمي ستاد ملي مبارزه با کرونا، کلاس‌ها مجازي خواهد بود. در اين ميان هم دوباره والدين دانش‌آموزان ميان اين دو گروه، سرگردان مانده‌اند که تکليف فرزندان دانش‌آموزشان چه خواهد بود؟ آيا بالاخره بايد آنها را به مدرسه بفرستند يا امسال هم حداقل چند ماه تا پايان واکسيناسيون بايد در خانه ميزبان آموزش مجازي باشند.
عليرضا کاظمي، سرپرست وزارت آموزش و پرورش هفته گذشته در جمع خبرنگاران گفته بود که سلامت دانش‌آموزان در اولويت است و امسال نيز کلاس‌ها به‌صورت مجازي برگزار خواهد شد و درصورت بهبود شرايط هم کلاس‌ها به شکل ترکيبي يعني نيمي حضوري و نيمي مجازي تشکيل مي‌شود. اما او ديروز در حاشيه آيين آغاز سال تحصيلي جديد دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزشي عالي که در دانشگاه تربيت دبير شهيد رجايي برگزار شده، گفته است: « با توجه به تفاوت‌هاي اقليمي و وضعيت متفاوت کرونا در استان‌ها تصميم را به شوراي مدرسه واگذار کرده‌ايم که به تأييد منطقه آموزش و پرورش و ستاد مبارزه با کرونا در منطقه مي‌رسد.»
او پا را فراتر گذاشته و حتي گفته است: « استانداردهاي حضور دانش‌آموزان را نيز براساس توافق با مجموعه وزارت بهداشت در قالب پيوست‌ها به مدارس ابلاغ و يک شبکه نظارتي طراحي کرده‌ايم که بر وضعيت تحصيلي و بهداشتي تمام مدارس نظارت داريم و به‌طور دقيق مي‌توانيم وضعيت هر مدرسه را رصد کنيم.»
تأکيد سرپرست وزارت آموزش و پرورش بر نظارت کافي بر بهداشت مدارس در حالي است که سيدجواد حسيني، معاون او در سازمان آموزش و پرورش استثنايي کشور روز يکشنبه در سفر به خراسان جنوبي گفته است: « در بازگشايي مدارس با يک پارادوکس بين واقعيت و حقيقت مواجه هستيم. از يک طرف دانش‌آموزان و خانواده‌ها طي ۱۸ ماه با سختي وارد آموزش‌هاي غيرحضوري شده‌اند و با اين نوع آموزش خو گرفته‌اند و خروج از آن برايشان سخت است، اما اين نوع آموزش کيفيت لازم را ندارد و براساس اين مطالعات ۳۳ درصد دانش‌آموزان تنها حضور کمي به جاي حضور کيفي در آموزش‌هاي مجازي داشته‌اند و از سويي ديگر آمادگي کافي براي رعايت پروتکل‌هاي بهداشتي نيز در برخي مدارس وجود ندارد.»
جشن شکوفه‌ها؛ حضوري يا غيرحضوري
نمونه ديگري از سرگرداني در بازگشايي مدارس را در نحوه برگزاري جشن شکوفه‌ها که مختص کلاس اولي‌هاست، مي‌توان ديد. وزارت آموزش و پرورش روز شنبه، بيست و هفتم شهريورماه ۱۴۰۰ در اطلاعيه‌اي از برگزاري جشن شکوفه‌ها و غنچه‌ها براي نوآموزان در روز پنجشنبه اول مهرماه، در سراسر کشور خبر داده و در انتهاي اطلاعيه آمده است: «حضور دانش‌آموزان کلاس اولي و نوآموزان پيش دبستاني در مراسم شروع سال تحصيلي با رعايت کامل پروتکل‌هاي بهداشتي و گروه‌بندي امکانپذير خواهد بود.»
اين در حالي است که مديران اغلب مدارس ابتدايي در تهران و شهرهاي بزرگ ديگر مانند تبريز، شيراز و اصفهان اعلام کرده‌اند که امسال به‌دليل شرايط کرونايي، جشن شکوفه‌ها را برگزار نخواهند کرد و دانش‌آموزان اين دو پايه ابتدايي با حضور در سامانه شاد يا سايت مدرسه مي‌توانند در جشن روز اول مدرسه شرکت کرده و با معلمان خود آشنا شوند. برخي مدارس ابتدايي غيردولتي نيز سال تحصيلي مجازي خود را از اواسط شهريور آغاز کرده‌اند و منتظر دستورالعمل‌هاي وزارتي نمانده‌اند.
تفويض نصفه و نيمه اختيار به مديران مدارس
اما فصل مشترک سخنان مسئولان وزارت آموزش و پرورش اين است که « به مديران استاني و مدارس اين اختيار داده شده که براساس شرايط کرونا و امکانات آموزشي هر منطقه و مدرسه درباره نحوه بازگشايي مدارس به شکل کاملا حضوري، مجازي يا ترکيبي تصميم بگيرند.» سرپرست وزارت آموزش و پرورش از رويکرد تفويض اختيار در سال تحصيلي جديد سخن به ميان آورده و گفته است: « با توجه به تفاوت‌هاي اقليمي و وضعيت متفاوت کرونا در استان‌ها تصميم را به شوراي مدرسه واگذار کرده‌ايم که به تأييد منطقه آموزش و پرورش و ستاد مبارزه با کرونا در منطقه هم مي‌رسد.»
همچنين در اطلاعيه‌اي که شنبه، بيست و هفتم شهريور ۱۴۰۰ از سوي وزارت آموزش و پرورش منتشر شده، آمده است: «تصميمات اجرايي به مدارس، مناطق يا نواحي تفويض مي‌شود.» اما به‌علت سنت پررنگ تمرکزگرايي در آموزش و پرورش و نگاه افکار عمومي به ستاد مرکزي براي ابلاغ دستورها و بخشنامه‌ها، معلمان، دانش‌آموزان و والدين آنها همچنان تصميم فردي مديران مدارس را ناکافي دانسته و معتقدند که بايد دستور بازگشايي از خود وزارتخانه صادر شود.
محمد نويدي، کارشناس مسائل آموزشي در اين‌باره مي‌گويد: « بيش از ۳ دهه است که مديران استاني، منطقه‌اي و مدرسه در همه جلسات، همايش‌ها و نشست‌ها بارها و بارها تأکيد کردند که اين تمرکزگرايي که عده‌اي در ستاد مرکزي نشسته و براي همه مدارس کشور يک نسخه واحد مي‌پيچند، درست نيست و دست مديران استاني را براي برنامه‌ريزي و اجرا بسته است اما وزيران مختلف آمدند و رفتند و به‌شدت با اين نگرش که بايد به مديران استاني اختيار کافي داد، مخالفت کردند. نتيجه اين شد که در اين ۲ سال کرونا که شرايط بيماري استان به استان فرق داشت و امکان برگزاري حضوري کلاس‌ها در بسياري از شهرستان‌ها و روستاها و حتي مدارس وجود داشت، به‌علت همين تمرکزگرايي و نگاه والدين به تصميمات وزارتي اين فرصت از دست رفت و آنها دائم تأکيد داشتند که وزير يا فلان معاون گفته است که آموزش فقط غيرحضوري و تصميم فقط تصميم ستاد ملي کرونا.»
او افزود: « در اين ۲ سال مديران وزارتي که در کلام تأکيد بر تفويض اختيار به مديران استاني و منطقه‌اي داشتند، چقدر در فرهنگسازي اين موضوع بين ۳ ضلع معلم، دانش‌آموز و والدين تلاش کردند؟ اينکه چند روز مانده به آغاز سال تحصيلي در رسانه‌ها گفته شود که مديران مدارس حرف آخر را آنها مي‌زنند، آيا کافي است؟» مصداق سخنان اين کارشناس آموزشي را مي‌توان در اعتراض والدين دانش‌آموزان اصفهاني ديد که در گفت‌وگو با خبرگزاري مهر از اقدام مديران برخي مدارس اين شهر نسبت به بازگشايي مدارس انتقاد کرده و معتقدند که آنها متخلف هستند و وزارتخانه بايد با آنها برخورد کند. در بخشي از اين گزارش آمده است: « براي ما عجيب نيست که جشن آغاز سال حضوري است، از قبل اطلاع داده شده بود که برخي کلاس‌ها نيز حضوري است و توجهي به اعتراض و نگراني خانواده‌ها نيز نمي‌شود.»
والدين به‌شدت مخالف
يکي از معضلاتي که از ابتداي کرونا گريبان مسئولان آموزش و پرورش را گرفته، مخالفت گسترده و جدي بخشي از والدين با آموزش حضوري است. در آخرين نظرسنجي ايسپا (مرکز افکارسنجي دانشجويان ايران) که از ۲۱ تا ۲۵ شهريور در سطح ملي و با نمونه ۱۵۸۱ نفر به شيوه مصاحبه تلفني صورت گرفته است، ۶۲.۵ درصد خانواده‌ها با بازگشايي مدارس به شکل حضوري مخالفت کرده‌اند؛ در مقابل ۳۲.۵ درصد با آموزش حضوري در مهرماه موافقند و ۴.۹ درصد هم به اين سؤال پاسخ ندادند. همچنين ميزان موافقت با بازگشايي مدارس در اول مهرماه به‌صورت حضوري، در مراکز استان‌ها ۲۶.۵ درصد، در شهرهاي کوچک‌تر ۳۰.۴درصد و در روستاها ۴۴.۳ درصد بوده است.
محمد نويدي، کارشناس آموزشي و استاد دانشگاه در اين‌باره توضيح داد: «در ۲ دهه قبل درخصوص نحوه آموزش و روش‌هاي تربيتي تقابل‌هاي جدي ميان والدين و مدرسه وجود داشت که نتيجه آن را در کوچ پرشمار دانش‌آموزان از مدارس دولتي به مدارس غيردولتي مي‌شد ديد اما پس از کرونا اين تقابل‌ها علني و گسترده‌تر شد و سال گذشته ديديم که چند باري که مدارس باز شدند، والدين به‌شدت مخالفت کرده و فرزندان خود را به مدرسه نفرستادند. البته بخشي از اين بي‌اعتمادي به عملکرد دولت قبل در مهار کرونا برمي‌گردد که مي‌تواند با واکسيناسيون سراسري حل شود، والدين هم از مواضع خود کوتاه مي‌آيند.»
نگراني نسبت به احتمال رسيدن موج جديد ويروس کروناي لاندا در پاييز، ندادن سرانه بهداشتي کافي به مدارس براي سال تحصيلي جديد و اعلام فراخوان به نيکوکاران براي کمک در اين زمينه، نامشخص بودن نحوه برخورد با دانش‌آموزان و معلماني که واکسينه نشدند و مبهم بودن شکل حضور آنها در مدرسه از ديگر دلايلي است که باعث ترديد والدين، دانش‌آموزان و حتي معلمان براي حضور در مدرسه شده است.