علی‌باقر طاهری‌نیا رئیس مؤسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی گفت: مطالعه روند جمعیتی متقاضی در گروه های آموزشی ۵ گانه حاکی از آن است که در رشته‌های علوم تجربی و ریاضی کاهش داوطلب داشته ایم و بیشترین کاهش در ریاضی است که امسال برای اولین بار به کمتر از ۱۰ درصد رسیده است و این یعنی دانشجویان فنی و مهندسی در آینده کاهش می یابد.

طاهری‌نیا افزود: در کنکور ریاضی سال گذشته تعداد داوطلبان ۱۱ درصد و امسال ۹ درصد بود که کاهش ۲ درصدی را شاهد بوده ایم. داوطلبان کنکور تجربی هم پارسال ۴۳ درصد بود و امسال ۳۹ درصد شده است که کاهش ۴ درصدی را شاهد هستیم.

به گفته این مسئول، ۴ درصد داوطلبان رشته‌های تجربی در گروه‌های زبان ادامه تحصیل داده‌اند.

رئیس مؤسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی با بیان این که یکی از محوری‌ترین موسسات پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی این است که داده‌ها را کارآمد و معتبر استخراج کنیم و در اختیار وزارت علوم قرار دهیم، گفت: در راستای جهاد تبیین دستاوردهای علمی اقدام کرده ایم و سلسه گزارش‌های دوره آماری منتشر می‌کنیم و در هر صفحه به یک موضوع می‌پردازد، در بحث عدالت آموزشی در کشور پیش از انقلاب ۸۰ درصد جمعیت دانشجویی کشور و ۲۰ درصد در کل کشور بوده، اما امروزه ۲۰ درصد در تهران و ۸۰ درصد در کل کشور است.

طاهری نیا بیان کرد: قبل از انقلاب ۹۰ درصد آموزش عالی در تهران و چند شهر محدود بود، اما امروزه کل کشور را دربرمی‌گیرد که نشان‌دهنده گسترش آموزش عالی در راستای تسهیل همگانی است.

رشد ۵۶ برابری جمعیت دانشجویی زنان طی ۵۰ سال اخیر
او افزود: پس از انقلاب سهم آموزش عالی برای بانوان یعنی جمعیت دانشجویی بیش از آقایان شده، در حالی که میانگین جمعیت دانشجویی زنان آموزش عالی کشور در سال‌های پایانی رژیم گذشته تا امروز ۵۰ برابر شده سهم بانوان در رشد چشمگیر آموزش عالی ۵۶ برابر است.

یک میلیون و ۶۲ هزار دانشجوی زن داریم
رئیس مؤسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی تاکید کرد: جمعیت زنان دانشجویی قبل از انقلاب ۱۹ هزار نفر و امروز یک میلیون و ۶۲ هزار نفر است. کل جمعیت دانشجویی قبل از انقلاب ۶۷ هزار نفر بوده و هم اکنون ۳ میلیون و ۱۷۰ هزار نفر است.

طاهری نیا ادامه داد: رشد ۵۰ برابری آموزش عالی کشور و رشد ۵۶ برابری دانشجویان دختر را پس از انقلاب شاهد بوده ایم. سهم دانش آموختگان دانشگاه از جمعیت کشور به اضافه منهی ۱۲ درصد است که عدد کمی را شاهد هستیم، یعنی ۸۸ میلیون جمعیت کشور است و ۱۲ درصد آن‌ها دانش آموخته هستند.

رئیس مؤسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی بیان کرد: اگر دانشگاه‌ها بیش از حد نیاز دانشجو پذیرش می‌کنند؛ پس چرا آمار دانش آموختگانمان اصلا مناسب نیست؟. یکی از شاخص‌های توسعه یافتگی کشور سهم دانش آموختگان دانشگاه به کل جمعیت است.

طاهری نیا بیان کرد: تحصیل در دانشگاه لزوما به معنای اشتغال نیست که اگر این موضوع رفع شود دیگر مشکلی نداریم و حال سوال پیش می‌آید که توسعه کمی آموزش عالی آری یا نه؟ پاسخ به این سوال از دو منظر آموزش عالی و دومی بازار کار خواهد بود.

۵ هزار رشته تحصیلی در کشور داریم
رئیس مؤسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی ادامه داد: ۵ هزار رشته تحصیلی و ۸ هزار مقطع تحصیلی در آموزش عالی داریم و تنوع آن‌ها بیشتر در رشته‌های مهارتی است. موسسات غیر دولتی تقاضا محور هستند و باتوجه به نیاز دانشجو رشته را ایجاد می‌کنند و تنوع رشته‌های تحصیلی تابعی از تقاضای جامعه است.

کمترین رشته‌های دانشگاهی مختص به دانشگاه فرهنگیان است

طاهری نیا افزود: دانشگاه فرهنگیان کمترین تعداد رشته‌های دانشگاهی را دارد. بسیاری از رشته‌هایی که مبتنی بر مشاغل تعریف می‌شوند بازار کار تعریف شده دارند، اما خیلی از رشته‌ها مانند فلسفه و ریاضی و فیزیک و ... بنیادی و نظری هستند و ربطی به بازار کار ندارند. رشته‌های دانشگاهی با ریزش و رویش روبه رو هستند و رشته‌های ایجاد شده همان رشته‌های نوظهور مانند رشته‌های کسب و کار هستند که متناسب با بازار کار هستند.

آمار دانشجویان به تفکیک مقاطع تحصیلی
او ادامه داد: بیشترین تنوع گرایش‌های تخصصی آموزش عالی به سمت مقطع دکتری و ارشد است. آمار دانشجویان به تفکیک دوره تحصیلی در سال ۱۳۹۹_۱۴۰۰ در مقطع کارشناسی ۶۳ درصد، کاردانی ۱۳ درصد، دکتری حرفه‌ای ۳ درصد مانند دامپزشکی، ارشد ۱۶ درصد و دکتری تخصصی ۵ درصد است.

طاهدی نیا افزود: مدل توسعه آموزش عالی کشور تابعی است از مدل توسعه همه جانبه آن کشور.