لینک خبر در حافظه موقت کپی شد.
دل‌خوش بوديم که پاييز 1400 پربارشي داشته باشيم تا باران‌هايش، غم خشکسالي اخير را بشويد و با خود ببرد، اما زهي خيال باطل؛ اين خشکسالي‌ها ادامه‌دار است و پايدار... .
کاهش 50 درصدي بارش ها
آخرين روزهاي سال آبي جاري است؛ سالي که از ابتداي مهر 1399 آغاز شد و در انتهاي شهريور 1400 به پايان مي‌رسد. کافي است به گزارش شرکت مديريت منابع آب ايران نگاهي بيندازيم تا بدانيم چه سال آبي تلخي را پشت سر گذاشتيم:
- ارتفاع کل بارش‌هاي جوي از اول مهر 99 تا ديروز، فقط 155 ميلي‌متر بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبلش 50 درصد و نسبت به دوره بلند مدت 52 ساله، 35 درصد کاهش يافته است.
- کاهش بارندگي در برخي حوضه‌هاي آبريز در مقايسه با سال قبل از آن، از ميانگين 50 درصد بيشتر بوده است: در حوضه آبريز مرزي شرقي 70 درصد، قرهقوم 65 درصد، فلات مرکزي 57 درصد و حوضه آبريز خليج‌فارس و درياي عمان 53 درصد.
- در مقايسه دوره بلندمدت هم آمارهاي کاهشي ترسناکي ديده مي‌شود: از کاهش 88 درصدي حوضه آبريز بندرعباس گرفته تا کاهش 74 درصدي در حوضه هامون.
- کاهش بارندگي‌ها فقط مربوط به مناطق فلات مرکزي، جنوب و شرق کشور نيست و حوضه‌هاي آبريز ارس، تالش، سفيدرود بزرگ، قره‌سو و گرگان، اترک، کرخه، کارون و درياچه اروميه، در شمال و غرب کشور هم بارندگي‌هاي کمتري داشته است.
کاهش 30 درصدي ذخيره سدها
طبيعي است که با کاهش بارندگي‌ها، ميزان آب ذخيره شده پشت سدها هم کاهش يافته باشد. گزارش‌ها از کاهش 30 درصدي حجم آب مخازن سدهاي کشور حکايت دارد و نگران‌کننده‌تر اين‌که، اين کاهش در سدهاي 9 استان، بين ۳۵ تا ۷۵ درصد بوده است؛ اتفاقي که تامين برق پاييز و زمستان در نيروگاه‌هاي آبي را هم تقريبا غيرممکن کرده است.
پيش بيني مهر و آبان کم بارش
حالا اما بشنويد از پيشبينيهاي نگران‌کننده براي پاييز پيش رو؛ «احد وظيفه» رئيس مرکز ملي خشکسالي و مديريت بحران سازمان هواشناسي در گفت‌وگو با خراسان مي‌گويد: مدل‌هاي هواشناسي بين‌المللي نشان مي‌دهد که مهر و آبان کم بارشي را پيش رو داريم و حتي اين کاهش بارندگي به احتمال قوي کمتر از حد نرمال 52 سال اخير خواهد بود. او مي‌افزايد: البته اميدواريم در اواخر پاييز و با شروع زمستان بارش‌ها به حالت نرمال بازگردد اما شروع پاييز اين‌طور نخواهد بود.
هم کاهش بارندگي، هم افزايش دما
گزارش دو روز قبل موسسه تحقيقات آب وزارت نيرو هم بر اين گفته، صحه مي‌گذارد: «طبق پيش‌بيني دو مرکزMeteo France وNCEP ، وضعيت بارش‌ها در فصل پاييز در بيشتر مناطق کشور کمتر از ميانگين بلندمدت پيش‌بيني شده که اين کاهش براي نيمه غربي کشور چشمگير است. علاوه بر آن در بيشتر مناطق کشور متوسط دماي فصل پاييز هم نسبت به متوسط بلندمدت افزايش مي‌يابد و در برخي مناطق، افزايش دما بيش از يک درجه سانتي‌‌گراد خواهد بود».
بلاي همه گير خشکسالي
رئيس مرکز ملي خشکسالي، به تبعات و آثار مخرب خشکسالي‌ها اشاره مي‌کند و مي‌گويد: اين بلاي بزرگي است که همه کشور را تحت تاثير قرار مي‌دهد؛ کشاورزان، معيشت خانواده‌ها، سکونت و مهاجرت، محيط زيست، جانوران و... .
اداي پولدارها را در نياوريم...
البته از نظر او، راهکار مقابله با اين بلاي بزرگ هم مشخص است: «همه بايد باور داشته باشيم که در يک کشور خشک و بياباني زندگي مي‌کنيم، پس انتظاراتمان را واقعي کنيم و فکر نکنيم اين خشکسالي‌ها دست از سرمان برمي‌دارد. بايد خودمان را با اين اقليم سازگار کنيم و در مصرف آب، اداي آدم‌هاي پولدار و ولخرج را درنياوريم. بدانيم که داشته‌هايمان همين است و بايد به بهترين شکل ممکن مديريتش کنيم، هم در کشاورزي، هم در صنعت، هم در مصرف شهري و هم مصرف خانگي. تک‌تک ما نسبت به ميزان مصرف آب و نظارت بر آن مسئوليت داريم. حتي براي مصرف شخصي، استحمام و شستن دست‌ها. باور کنيم که آب يک سرمايه کمياب و گران‌بهاست...».
بحران جهاني خشکسالي و تغيير اقليم
خشکسالي شديد، وقوع سيل‌هاي ناگهاني، بارش‌هاي عجيب در برخي مناطق
گرمسير و ... . اين‌ها همه نشانه‌هاي تغييرات آب و هوايي است که نه فقط در کشور ما، بلکه در سراسر جهان مشاهده شده است. همين دو ماه قبل بود که انتشار پيش‌نويس گزارش سازمان ملل متحد و هشدارهايش در اين زمينه جنجالي شد. يورونيوز با انتشار اين پيش‌نويس اعلام کرد: «سلامت ده‌ها ميليون نفر در دهه‌هاي آينده با سوء تغذيه، خشکسالي و بيماري‌هاي مرتبط با تغيير اقليم تضعيف خواهد شد و در معرض تهديد است».